Werkgevers vragen snelle beslissing in Ventilus-dossier
Open Brief van de Vlaamse Ondernemers
8 juni 2022
De Vlaamse regering moet dringend knopen doorhakken in het Ventilus-dossier. De meest realistische en betaalbare piste is een bovengrondse hoogspanningsleiding. Wordt Ventilus niet bovengronds gebouwd, dan verliezen onze ondernemingen twee keer: de stroomfactuur wordt niet alleen fors duurder, we zullen ook investeringen en jobs mislopen. We hebben in dit complexe dossier niet alleen nood aan objectivering, maar ook aan een georganiseerd overleg met alle stakeholders. De betrokken omwonenden en gemeenten moeten ruim en correct vergoed worden. Alleen zo werken we aan een draagvlak in de samenleving voor de noodzakelijke energie- en klimaattransitie die de komende decennia nog veel ingrijpende beslissingen zal vergen.
Het Ventilus-project voorziet in een bijkomende hoogspanningsverbinding tussen windparken in de Noordzee en het hoogspanningsnet in het Vlaamse binnenland. Die hoogspanningslijn is absoluut noodzakelijk om de groene stroom uiteindelijk tot bij de ondernemingen en de gezinnen te krijgen en het elektriciteitsnet te versterken.
Bovengronds
Ventilus kan enkel tegemoet komen aan de noden van de ondernemingen als er voor een bovengrondse luchtleiding gekozen wordt. Zowel uit financieel als uit technologisch oogpunt is een bovengrondse verbinding de beste optie.
Een bijkomende bovengrondse lijn maakt het bestaande hoogspanningsnet robuust en beter bestand tegen incidenten omdat elektriciteit in deze optie gemakkelijk in beide richtingen kan stromen. Dit is nodig omdat windenergie niet constant is. Een ondergrondse gelijkstroomverbinding biedt die voordelen niet.
Volgens Elia heeft de nieuwe bovengrondse hoogspanningslijn een kostprijs van 1,2 miljard euro. Ondergronds gaan is maar liefst 5 miljard euro duurder. Die investeringskosten worden via de stroomfactuur gedragen door alle elektriciteitsverbruikers, gezinnen en bedrijven. Ondergronds gaan met Ventilus zou voor een individuele onderneming een meerkost kunnen betekenen van miljoenen euro’s. Ook voor gezinnen dreigt de factuur in dat geval hoog op te lopen. In tijden van ongezien hoge energieprijzen is dit zeker te vermijden.
Bevoorradingszekerheid
Zoals een mens moet ademen, hebben ondernemingen stroom nodig. En ja, dat moet bij voorkeur koolstofarme stroom zijn. De beschikbaarheid van voldoende koolstofarme stroom wordt steeds meer een breekpunt voor het binnenhalen van nieuwe industriële investeringen. Zo greep Vlaanderen vorig jaar naast een prestigieuze batterijfabriek omdat een ander Europees land sterkere garanties kon voorleggen rond de voortdurende beschikbaarheid van hernieuwbare energie. Een hoogspanningslijn is een vereiste om de stroom te transporteren, maar deze koolstofarme stroom moet ook opgewekt kunnen worden en daarvoor zullen nu en in de komende jaren nog bijkomende investeringen en vergunningen nodig zijn. Vandaag beschikt België, gezien haar beperkt potentieel, al over behoorlijk veel zelfgeproduceerde groene stroom. Die komt voor een belangrijk deel van de windmolens op zee, waar reeds 2,3 gigawatt aan windvermogen geïnstalleerd staat. Dat zal al snel niet meer volstaan in een samenleving waar elektrificatie een belangrijk puzzelstuk is in de klimaatoplossing. De overheid besliste reeds om tegen 2030 de offshore capaciteit in Belgische wateren meer dan te verdubbelen. De plannen zijn er, maar kunnen niet zonder een snelle uitvoering van het Ventilus-project. Ventilus is dan ook onmisbaar in het uitbouwen van een toekomstgericht elektriciteitsnet.
Investeringsgolf
We staan in Europa voor een nieuwe investeringsgolf in de industrie en onze infrastructuur. Om investeringen naar Vlaanderen te halen, hebben we niet alleen voldoende koolstofarme stroom, maar ook een stabiel juridisch kader nodig. Elke investering zal te maken krijgen met een vergunningstraject. Elk grootschalig infrastructuurproject in Vlaanderen heeft voor- en tegenstanders. Proactieve communicatie, inspraak en burgerdialogen zijn essentieel om te werken aan een draagvlak in de samenleving, maar finaal moet het algemeen belang voorop staan. Voor iedereen die onder of vlakbij de toekomstige hoogspanningslijn woont of een bedrijf heeft, moet er een correcte financiële compensatie komen en al zeker voor de buurtbewoners die zouden opteren om ergens anders te gaan wonen. Bovendien kan er een bijkomende financiële impuls gegeven worden aan de streek. We hebben met andere woorden nood aan een toekomstverbond voor midden-West-Vlaanderen dat erin slaagt de bekommernissen van de buurt en de ruime omgeving te verzoenen met het algemeen belang.
Maar eerst hebben we een regeringsbeslissing nodig. Als het de Vlaamse regering menens is met haar ambitie voor een innovatief én duurzaam Vlaanderen waar welvaart belangrijk is, dan maakt ze de weg vrij voor een bovengronds Ventilus. De Vlaamse Ondernemers vragen dat de Vlaamse regering dit dossier met de nodige urgentie behandelt en snel stappen vooruit zet. Na de planningsfase is het tijd om een definitief traject uit te tekenen en te werken aan de vergunningen. Als we tegen 2030 de groene Noordzeestroom verdubbeld willen zien, komen we stilaan in blessuretijd.
Vlaamse Ondernemers, een samenwerkingsverband tussen 20 sector- en werkgeversorganisaties.
Hans Maertens (Voka), Jolyce Demely (Agoria Vlaanderen), Pieter Van Bastelaere (Cimabel), Jan Delfosse (Comeos), Stany Vaes (Denuo), Wim De Wulf (Energia), Ann Wurman (essenscia vlaanderen), Marc Van den Bosch (Febeg), Philippe Degraef (Febetra), Andreas Cremer (Febiac), Paul Verschueren (Federgon), Filip De Jaeger (Fedustria Vlaanderen), Nadia Lapage (Fevia Vlaanderen), Lieve Vanlierde (inDUfed), Philippe Coigné (Staalindustrie Verbond), Luc Missante (Traxio), Marc Dillen (Vlaamse Confederatie Bouw), Stephan Vanfraechem (Vlaamse Havenvereniging), Johan Staes (Vlozo) en Didier Lobelle (Werkgeversfederatie voor de Internationale Handel, het Vervoer en de Logistiek).
