Voka vraagt bijsturing aan Omgevingsvergunning

Nieuwe procedure zorgt voor nieuwe problemen

31 mei 2021

Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, staat nog steeds 100% achter de omgevingsvergunning waarmee vergunningsprocedures werden geïntegreerd en de overheid werd gepusht om meer met één stem te spreken via één procedure, één advies en één beslissing. Maar Voka is ook niet blind voor de onvolkomenheden in de huidige procedure. Vier jaar praktijkervaring maakt duidelijk dat bijsturingen nodig zijn vermits nieuwe problemen opduiken die daarvoor niet bestonden. In een nieuwe Vokapaper wordt het huidige vergunningskader tegen het licht gehouden en vergeleken met het Nederlandse model.

“Vlotte en voorspelbare vergunningsprocedures zijn cruciaal voor ondernemingen die willen investeren. Zeker in deze tijden van economische heropleving moeten we elke kans grijpen om ons economisch weefsel verder te versterken en te verduurzamen. We kunnen het ons niet veroorloven om investeringen mis te lopen”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka.

Download hier de Vokapaper

PDF - 4.9 Mb

Downloaden

Only once-principe

In 2017 deden de omgevingsvergunning en het omgevingsloket hun intrede in Vlaanderen. Het was de ambitie om de vergunningsprocedures te stroomlijnen en ondernemingen een duidelijk kader te bieden om investeringen vlotter te laten verlopen. Na vier jaar praktijkervaring is het voor ondernemingen duidelijk dat er nog belangrijke verbeteringen aan te brengen zijn om de procedures gebruiksvriendelijker te maken. Een belangrijke winst kan geboekt worden in het toepassen van het ‘only once’-principe, waarbij aan ondernemingen geen informatie wordt gevraagd die al in bezit is van de overheid.

“Ondernemingen verliezen bakken tijd door telkens opnieuw dezelfde gegevens aan te leveren bij de aanvraag van een omgevingsvergunning. Voor een verregaand gedigitaliseerde overheidsadministratie moet het perfect mogelijk zijn om eerder ingevoerde gegevens te hergebruiken en om databanken met elkaar te verbinden. Als het Vlaanderen menens is met de digitale ambities dan moet ook het omgevingsloket een verregaande modernisering ondergaan”, legt Hans Maertens uit.

Beroepsprocedures

De vele beroepsprocedures maken het gecompliceerd om projecten vergund te krijgen in Vlaanderen. Een beroep tegen een onderdeel van een vergunning zorgt immers automatisch voor het stilleggen van de gehele vergunning tot er een uitspraak in laatste aanleg is. Voka schuift een oplossing naar voren die ervoor moet zorgen dat een beroep ingesteld tegen een deel van de vergunning, de hele vergunning niet meer in gevaar brengt.

“Laat ons teruggrijpen naar de oude regeling inzake beroep, zoals die bestond voor het tijdperk van de omgevingsvergunning. Die regeling hield in dat een beroep de vergunning niet schorste, tenzij in welomschreven gevallen. De huidige regeling is te streng en zorgt voor forse vertragingen die vermeden kunnen worden”, zegt Steven Betz, senior adviseur ruimtelijke ordening bij Voka en auteur van de Vokapaper.

Bij het analyseren van de beroepsprocedures is het verder opmerkelijk vast te stellen dat overheden vaak in beroep gaan tegen vergunningen toegekend door een andere overheidsinstantie. Dat is het geval in 1 op de 5 beroepsprocedures. Als de ene overheid tegen de andere gaat procederen, wekt dat weinig vertrouwen. Voka pleit ervoor dat lagere overheden beslissingen van een hogere overheid niet meer mogen aanvechten, al zeker niet wanneer werken in het algemeen belang op de agenda staan.

Gefaseerd indienen

Sinds de invoering van de omgevingsvergunning ervaren bedrijven dat het indienen van een volledig dossier een zware horde is geworden. Het dossier dient van bij de start alle documenten te omvatten wat bij grote dossiers een enorme inspanning vergt terwijl het logischer zou zijn dat bepaalde technische gegevens op later tijdstip volgen. “We pleiten ervoor dat vergunningsaanvragen gefaseerd kunnen verlopen, zoals dat ook in Nederland het geval is. Op die manier wordt de administratieve last bij het indienen van de aanvraag beperkter gehouden en worden soms nutteloze kosten vermeden”, vertelt Steven Betz.

Nederland

Tot slot worden onze vergunningenprocedures vergeleken met die van Nederland en daaruit volgen enkele opmerkelijke verschillen. Zo leggen onze noorderburen een ontwerp van beslissing mee in openbaar onderzoek waardoor het juridisch mogelijk wordt om burgers het recht te ontnemen om later te procederen als zij voorheen hebben nagelaten bezwaar in te dienen. Ook Vlaanderen zoekt naar formules om burgers op hun plichten te wijzen. Voka vindt het alvast een goede zaak dat recent een voorstel van minister Demir werd goedgekeurd door het Vlaams parlement tot aanpassing van de beroepsregels. Bij een procedure voor de Raad voor Vergunningsbetwistingen moeten in de toekomst alle argumenten van bij de start van de beroepsprocedure op tafel worden gelegd. Dat moet vermijden dat er aan het einde van de rit plots nieuwe bezwaren opduiken.