Voka-enquête: Vlaamse Ondernemingen blijven somber gestemd over de toekomst
26 juni 2024
Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, heeft een enquête uitgevoerd bij 700 Vlaamse bedrijven. De resultaten tonen aan dat Vlaamse ondernemingen somber blijven in hun verwachtingen. De uitdagingen op het gebied van loonkosten, personeel, en regelgeving blijven prominent aanwezig. Specifiek in de industrie kampen ondernemingen met een verminderde vraag: bij meer dan de helft van de industriële bedrijven liggen de orders onder het normale niveau. Voka trekt met de resultaten van deze enquête naar de formateurs van de verschillende regeringen.
“Bij de onderhandelingen over nieuwe regeringen staat dit land op een kruispunt. Voor Voka is het duidelijk: elke regering moet nu inzetten op diepgaande hervormingen die onze economie structureel versterken. Economische groei gerealiseerd in onze bedrijven vormt de basis voor gezondere begrotingen. Bijkomende fiscale of administratieve lasten voor ondernemingen zijn uit den boze”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka.
Economisch Klimaat
De huidige inschatting van het economische klimaat blijft opmerkelijk somber. De helft van de bedrijven schat de economische situatie momenteel negatief tot zeer negatief in. 37% van de respondenten ziet de economische situatie neutraal tegemoet, terwijl slechts 13% een positieve kijk heeft op de huidige situatie.
Verwachtingen voor de komende 12 maanden. De economische situatie zal:
- Verslechteren: 34%
- Hetzelfde blijven: 41%
- Verbeteren: 21%
Zorgen
De grootste zorgen van de Vlaamse bedrijven blijven onveranderd, met hogere loonkosten als de belangrijkste zorg voor 57% van de respondenten, gevolgd door moeilijkheden om geschikt personeel te vinden (52%) en gebrek aan vraag (47%). Andere zorgen zijn verhoogde regeldruk en de geopolitieke situatie. Waar 38% van de ondernemingen zich in het voorjaar nog zorgen maakte over de economische impact van een lange regeringsvorming, is dat aantal nu gedaald naar 20%.
Orders
51% van de respondenten geeft aan dat hun orders momenteel onder het normale niveau liggen. Voor de komende zes maanden verwacht 1 op 4 een verdere afname van de orders.
Arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt blijft uitdagend, met 20% van de respondenten die een daling van het aantal werknemers in de komende zes maanden verwacht. Bij bedrijven met meer dan 250 werknemers loopt dit percentage op tot 24%.
- Krapte: 88% van de bedrijven die in de afgelopen zes maanden wilden aanwerven, had moeite om geschikt personeel te vinden. 28% geeft aan dat het moeilijker is geworden om personeel te werven dan zes maanden geleden.
- Tijdelijke werkloosheid: 20% van de bedrijven doet momenteel een beroep op tijdelijke werkloosheid, en nog eens 8% verwacht hier in de komende zes maanden gebruik van te moeten maken.
- Herstructurering: 14% van de bedrijven overweegt een herstructurering binnen de komende zes maanden.
Investeringen
De investeringsplannen blijven onzeker, met 25% van de bedrijven die hun investeringen voor de komende twee jaar zullen verlagen. Van de bedrijven die deel uitmaken van een internationale groep, kijkt 33% voornamelijk naar het buitenland voor hun investeringsplannen.
Sectorale Inzichten: Industrie
Voor de industriële sector (200 respondenten) zijn de zorgen grotendeels hetzelfde, met hogere loonkosten (63%) en moeilijkheden om geschikt personeel te vinden (58%) als de grootste zorgen. Ook hier blijven de verwachtingen voor het economische klimaat somber, met 57% die de situatie als negatief tot zeer negatief beoordeelt.
Verwachtingen voor de komende 12 maanden in de industrie. De economische situatie zal:
- Verslechteren: 36%
- Hetzelfde blijven: 43%
- Verbeteren: 18%
61% van de industriële bedrijven geeft aan dat hun orders momenteel onder het normale niveau liggen. Voor de komende zes maanden verwacht 28% een verdere afname van de orders, terwijl 25% een toename verwacht.
2x5 Voka prioriteiten voor de nieuwe regeringen
Vlaams
- Competitiviteit van ondernemingen versterken
- Minder lasten en regels
- Een industrieel beleid met een coördinerende Vlaamse industrieminister
- Dynamische arbeidsmarkt
- Hervorm de VDAB
- Maak economische migratie sneller, slimmer en simpeler
- Beloon bedrijven die inzetten op levenslang leren
- Onderwijs terug naar de top
- Betere studie-oriëntering dankzij Talentcenters in heel Vlaanderen
- Rationaliseer in het onderwijs het aantal (te kleine) studierichtingen en stimuleer STEM-richtingen
- Een rechtszeker omgevings- en vergunningenbeleid
- Hervorm de vergunningsprocedures: sneller en rechtszekerder
- Verzeker fysieke ruimte om te ondernemen ook na de bouwshift van 2040
- Verbeter de waterkwaliteit op een programmatische manier
- Meer innovatie en klimaatinvesteringen
- Verhoog de overheidsinvesteringen in O&O om de 1%-norm te halen
- Introduceer een financieringsinstrument voor industriële klimaatinvesteringen
Federaal
- Gezondere begroting dankzij hervormingen
- Geen nieuwe belastingen. Wel hervormingen en besparingen.
- Activeer institutioneel kapitaal door publiek-private samenwerkingen
- Naar een groeibevorderende fiscaliteit
- Plafonneer de sociale zekerheidsbijdragen voor werkgevers opnieuw
- Raak niet aan de fiscale behandeling van onderzoek & ontwikkeling en nacht- en ploegenarbeid
- Loonkosten onder controle brengen
- Stuur de automatische loonindexering grondig bij of schaf ze af
- Collectieve loononderhandelingen moeten ook op ondernemingsniveau gevoerd kunnen worden
- Kordater activeringsbeleid om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen
- Beperk de werkloosheidsuitekeringen in de tijd tot maximaal 2 jaar
- Begeleid langdurig zieken sneller en systematischer terug naar werk
- Activeer dwingender alle werklozen. Taal is geen reden om een passende job te weigeren in een ander gewest.
- Competitieve energieprijzen en bevoorradingszekerheid
- Verleng de jongste kerncentrales met 20 jaar
- Schrap de wet op de kernuitstap
- Pas de energienorm toe zodat energieprijzen voor ondernemingen competitief worden met de buurlanden
