Oproep Voka: verdrievoudig het budget voor preventieve gezondheidszorg
Investeringen in preventie zijn na 7 jaar al terugverdiend
13 februari 2023
In België ligt het aantal verloren levensjaren – sterfte op jonge leeftijd die vermijdbaar is – véél hoger dan andere West-Europese landen. Per 100.000 inwoners gaan meer dan 4.000 levensjaren verloren. Dat zijn er 20% meer dan in Nederland en 40% meer dan in Luxemburg. De vermijdbare kostprijs voor samenleving en economie is gigantisch. Daarom roept Voka op om fors meer middelen te voorzien voor preventie in de gezondheidszorg. Per inwoner moet de investering in preventie stijgen van 105 euro naar 330 euro per persoon per jaar. Na 7 jaar is die investering terugverdiend door minder kosten in de ziekteverzekering en meer productiviteit in de bedrijven. Voka Health Community werkte een preventiemodel uit waarin meer gezondheid gecombineerd wordt met een win-win voor zorgprofessionals, patiënten en beleid.
Lees de Voka paper
PDF - 685 Kb
We worden ouder, maar niet altijd in goede gezondheid. Bijna de helft van de 75-plussers leidt aan een chronische aandoening. Meer dan 40% van de 75-plussers combineert zelfs twee chronische aandoeningen. De vier grote chronische aandoeningen zijn hart- en vaatziekten, kanker, chronisch longlijden en diabetes. Ze veroorzaken samen 90% van de sterfgevallen en zijn verantwoordelijk voor 85% van de jaren in minder goede gezondheid.
De behandeling van de vier grote chronische aandoeningen kost 24 miljard euro, dat is een derde van de gezondheidsuitgaven. Daarbovenop gaat er 8 miljard naar uitkeringen voor zieke medewerkers met deze aandoeningen én lijden ondernemingen 11,6 miljard economisch verlies door afwezige medewerkers. Met meer aandacht voor preventie kunnen al die kosten met 20% beperkt worden.
Preventie kan een belangrijke en kostenefficiënte rol spelen om de vier grote chronische aandoeningen te voorkomen, op te sporen of erger te vermijden. Het ontbreekt ons niet aan kennis over welke preventieve interventies en toepassingen effectief kunnen bijdragen aan het voorkomen, opsporen en het beperken van de gevolgen van deze ziekten. Het is aan het beleid om gericht te investeren in preventie.
Meer investeren in preventie
De preventie-inspanningen in België zijn vandaag ondermaats. Er wordt te weinig gescreend op borstkanker, de vaccinatie tegen mazelen en griep is te laag en preventieve tandzorg hinkt achterop. Er zijn verschillende oorzaken voor ondermaatse preventie in ons land: we investeren te weinig, de bevoegdheidsverdeling is complex én we hebben geen zakelijk model dat preventie aanmoedigt.
België spendeert 1,6% van het gezondheidsbudget aan preventie, daarmee scoren we onder het Europese gemiddelde van 2,9% en ver onder de WHO-doelstelling van 5%. Per inwoner moet de investering dan ook opgetrokken worden van gemiddeld 105 euro naar 330 euro per persoon per jaar. Belgisch onderzoek berekende dat gericht investeren in preventie 20% van de kosten voor de vier grote aandoeningen kan vermijden. In absolute cijfers betekent dit bijna 5 miljard euro minder uitgaven voor gezondheidszorg, daarbovenop komen nog de winsten voor een stijgende economische productiviteit. Reeds na 7 jaar zouden de meerkosten besteed aan preventie reeds zijn terugverdiend.
Naar een preventie-businessplan
Preventie zit vast in een kostenimpasse: overheden die investeren, missen de directe winsten. Zorgverleners die inzetten op preventie, verliezen inkomsten. Nochtans is het mogelijk om van een kostenmodel naar een businessmodel te gaan waar zowel de zorgvrager, -professional, -onderneming als de overheid bij wint.
Incentieven in cash zijn zeer effectief in te zetten in eenvoudige preventieprogramma’s als vaccinatie en screening. Ze overtuigen niet enkel zorgprofessionals, maar ook patiënten; de lagere socio-economische klassen nog het meest. Meer uitdagende zaken als een beter gezondheidsgedrag of gewichtsverlies kunnen duurzaam gestimuleerd worden met gedragsafhankelijke bonussen.
Zet in op digitale medische toepassingen
Digitale toepassingen bieden de mogelijkheid om een zeer persoonlijke en levenslange opvolging te voorzien rond preventie: van beter gezondheidsgedrag en -vaardigheden, participatie aan vroegdetectie en screening, over hulp bij diagnose tot en met levenslange therapietrouw. Voka roept op om voluit in te zetten op digitale medische toepassingen. We zijn vandaag nog te traag en terughoudend om digitale medische toepassingen terug te betalen. Onder digitale medische toepassingen moeten we volgens Voka ook websites en software rekenen inclusief sensoren en wearables. Zo versterken we zorgvragers en zorgprofessionals in het realiseren van gezondheidspotentieel.
Voka Health Community
Voka Health Community is een ecosysteem van meer dan 600 welzijn- en zorgondernemingen, patiëntengroepen, bedrijven en kennisinstellingen om samen te werken aan excellente zorg.
