Minister Weyts opent eerste Talentcenter bij Technopolis in Mechelen

Voka wil goed onderbouwde studiekeuze faciliteren

15 mei 2023

Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts heeft samen met gedelegeerd bestuurder van Voka Hans Maertens het allereerste Talentcenter in Vlaanderen geopend bij Technopolis in Mechelen. In een Talentcenter worden kinderen tussen 12 en 14 jaar begeleid om een studiekeuze te maken die het beste aansluit bij hun talenten en interesses. Vandaag loopt dat nog te vaak verkeerd: elk jaar veranderen meer dan 18.000 leerlingen in Vlaanderen van studierichting. Met het Talentcenter wil Voka er mee voor zorgen dat ouders en leerlingen een persoonlijke en wetenschappelijk onderbouwde studiekeuze maken. Op die manier wordt elk talent ingezet.

Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts maakte initieel 120.000 euro vrij om de werking van het eerste Talentcenter mee mogelijk te maken. Hij schaart zich achter de ambitie om kinderen te begeleiden bij het maken van een positieve studiekeuze.

“Talentcenters kunnen leerlingen helpen om een positieve studiekeuze te maken, gebaseerd op wat hen interesseert én op wat ze in hun mars hebben. Deze centra zullen ouders en leerlingen duidelijk informeren, waarbij ze een overzicht krijgen van interesses en talenten, maar ook van mogelijke studiekeuzes en scholen. Onbekend maakt namelijk vaak onbemind, en dat is zeker het geval bij het aanbod van het technisch- en het beroepsonderwijs. De keuze vóór het BSO en het TSO moet een positieve keuze worden. Er is in Vlaanderen veel technisch talent, maar tegelijk blijven er tekorten op de arbeidsmarkt. Hoe sneller onze jongeren terechtkomen in een richting die écht bij hun past, hoe sneller ze die talenten kunnen ontwikkelen. Hoe meer jongeren dus in een Talentcenter terecht kunnen, hoe beter”, zegt Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts.

Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, nam het initiatief voor het Talentcenter en zal de werking ervan coördineren. Reeds meer dan 80 klassen planden een bezoek aan het Talentcenter in Technopolis.

“We willen elk talent in Vlaanderen benutten en dat start bij het maken van de passende studiekeuze. Voka neemt concrete verantwoordelijkheid om te komen tot een kwaliteitsvol en excellent onderwijs dat uiteindelijk de hele maatschappij en economie ten goede zal komen”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka.

Hoe werkt het?

Leerlingen rond de leeftijd van 12-14 jaar komen met de klas naar het Talentcenter en voeren er tests en proefjes uit. Het gaat onder andere om een VR-spel dat ruimtelijk inzicht test, motorische en motivatietests en om cognitieve taal- en rekentesten.

De leerlingen krijgen na afloop een gepersonaliseerd talentenrapport met daarin vrijblijvend de mogelijke studierichtingen die aansluiten bij hun interesses en talenten. Ouders en zelfs klassenraden zijn vaak niet voldoende op de hoogte van het scala aan studiemogelijkheden in hun regio.

Wetenschappelijk onderbouwd

Het Talentcenter en het talentenrapport zijn wetenschappelijk onderbouwd door academici van de UGent.

“We willen het aanbod van het onderwijs aanschouwelijk maken, zonder daarom te raken aan de keuzevrijheid van ouders en leerlingen. Het is geen selectietest die zegt wat kinderen moeten studeren of welk beroep ze moeten kiezen, wel een menukaart op basis van wat men graag eet”, zegt Wouter Duyck, professor cognitieve psychologie verbonden aan de UGent, die samen met doctoranda Merel Dutry en professor Nicolas Dirix het instrument ontwikkelde.

Waarom nodig?

Elk jaar veranderen in het Vlaamse secundair onderwijs meer dan 18.000 leerlingen van richting omdat de oorspronkelijke keuze toch niet de juiste bleek. In de helft van de gevallen verandert de leerling van ASO naar TSO of BSO.

Er lijken nog veel mensen te zijn die het technische en beroepsonderwijs niet naar waarde schatten. Zo zijn er heel wat ouders die hun kind in eerste instantie het liefst naar het algemeen secundair onderwijs sturen, ook al liggen de interesses en talenten van het kind eigenlijk elders. Een latere overstap baadt al te vaak in een negatieve sfeer: leerlingen krijgen de indruk dat ze gefaald hebben, en worden sneller schoolmoe. Op die manier gaat talent verloren. Dat is zonde voor de jongeren in kwestie én ook voor de Vlaamse economie, die schreeuwt om technisch geschoolde profielen.

Het Talentcenter wil ertoe bijdragen dat kinderen een positieve studiekeuze maken en daarbij ook de technische of beroepsgerichte studierichtingen overwegen. In elke studierichting kunnen leerlingen excelleren.

Uit Oostenrijk

Voka inspireerde zich voor het Talentcenter in de Oostenrijkse regio Steiermark. Meer dan 75% van de leerlingen in de regio komt langs in het Talentcenter. Ook elders in Europa zijn Talentcenters in oprichting.

Primeur voor Technopolis

Voka investeert samen met Technopolis in de uitbouw van het allereerste Talentcenter bij Technopolis in Mechelen. Het enthousiasme bij scholen in de regio is groot: alle beschikbare plaatsen voor dit schooljaar zijn volgeboekt.

“Ik ben ervan overtuigd dat het Talentcenter een grote meerwaarde is voor alle jongeren die niet meteen hun weg vinden in het enorme aanbod van studierichtingen. En ja, Technopolis zou natuurlijk Technopolis niet zijn, mochten we via deze manier jongeren niet willen stimuleren om van alle mogelijke richtingen in het secundair voor een STEM-richting te gaan”, zegt Stephane Berghmans, ceo van Technopolis.

“We zijn trots dat we pionieren in Vlaanderen met dit allereerste Talentcenter. Als Voka – Kamer van Koophandel hebben we onze nek uitgestoken, samen met partners en ondernemers. Want je wil er alles voor doen dat leerlingen de beste studiekeuze maken. Zij zijn immers de medewerkers van morgen”, zegt Tom Laveren, gedelegeerd bestuurder van Voka - Kamer van Koophandel Mechelen-Kempen. “We willen écht iets veranderen met dit Talentcenter. Want het is nodig. Als je kijkt naar het gewone secundair onderwijs in onze regio, heeft bijna 1 op de 5 leerlingen al één jaar schoolse achterstand opgelopen. Twintig procent is al een keer blijven zitten. Dat mogen we niet zomaar aanvaarden. Dat willen we aanpakken.”

Ook in Limburg

Het is de ambitie om ook in de andere Vlaamse provincies Talentcenters op te richten om leerlingen te ondersteunen bij de studiekeuze. In Limburg zal een Talentcenter in september 2023 de deuren openen bij Hogeschool PXL in Hasselt.